Domaći hoteli smanjuju zvjezdice zbog visokog poreza

Dvadesetak hotela u Crnoj Gori u proteklih godinu odlučilo je da se rekategorizuje, odnosno formalno pređe u nižu kategoriju smještaja – iz hotelskog u privatni.

To je direktna posljedica odluke vlasti da od ove godine duplira stopu poreza za hotelski smještaj – sa sedam na 15 odsto.

– Jednostavno su prešli u privatan smještaj i nisu produžavali rješenje za hotel. Cilj nije bio da izjegnu plaćanje obaveza prema državi, već zato što su nameti veći za hotele nego za privatan smještaj – pojašnjava za Radio Slobodna Evropa (RSE) predsjednik Udruženja hotela Crne Gore Nikola Pejović.

Odluku o povećanju poreske stope izglasala je septembra prošle godine parlamentarna većina, koju čine Pokret Evropa sad premijera Milojka Spajića i nekadašnji Demokratski front predsjednika parlamenta Andrije Mandića.

Poreska stopa na hotelski smještaj u zemljama Evropske unije je od pet do 14%, pokazuju podaci Evropske kancelarije za statistiku dostavljeni RSE-u.

Porez je povećan uprkos upozorenjima struke da će to negativno uticati na turizam, koji – sa oko 30 odsto bruto domaćeg proizvoda – čini najvažniju granu crnogorske ekonomije.

Vlada je u dokumentu iz kraja jula registrovala „da se hoteli često rekategorizuju na manje jedinice kako bi izbjegli veće takse i nadležnost Ministarstva turizma“. Iz Ministarstva nisu odgovorili na upit o rekategorizaciji hotela.

„Niko od vlasnika smještaja nije uradio ništa suprotno zakonu. Oni su na to imali potpuno pravo“, pojašnjava za RSE finansijska analitičarka Ana Nives Radović.

Inače, kategorija turističkih smještaja definiše se brojem zvjezdica koje označavaju kvalitet usluge koju gosti mogu da očekuju. Rangiraju se od jedne do pet zvjezdica, gdje jedna predstavlja pristupačnije, a pet luksuzne hotele.

To što su promijenili kategorizaciju, ističe Radović, ne znači nužno da su umanjili kvalitet usluga.

Međutim, ističe da bi to moglo dugoročno narušiti tržišnu ravnotežu i konkurentnost.

Postoje i drugi način da se umanje nameti. Pejović je ranije kazao da bi oni koji su imali do 80 hotelskih kreveta mogli da pređu u privatni smještaj – pošto možete „po članu porodice podijeliti po 20 kreveta a da ne uđete u PDV sistem“.

„Znači, nas četvorica podijelimo po 20 kreveta, to je 80 kreveta, obrnemo 120.000 i faktički državi ne damo ništa“, upozorio je Pejović.

Privrednici su ranije pojasnili da, na primjer, pružaoci usluga koji godišnje imaju promet do 30.000 EUR nisu obveznici plaćanja PDV-a – poreza na dodatu vrijednost. Tu, ističu, spada većina privatnog smještaja, etno sela, pojedini hosteli i pansioni.

Država je prošle godine od turizma prihodovala 1,46 mlrd eura, što je pad od 3,6 odsto u odnosu na 2023. godinu, podaci su Centralne banke Crne Gore.

To je prvi put od obnove nezavinosti 2006. – izuzimajući godinu pandemije – da se prihodi od turizma smanjuju u odnosu na prethodnu, saopšteno je iz Privredne komore Crne Gore.

To ukazuje da turizam, kako se navodi u saopštenju, trpi posljedice pogrešnih poteza u kreiranju turističke ponude i nedostatka dugoročnog plana i vizije razvoja.

Da je manje noćenja drugu godinu zaredom pokazuju podaci Monstata, po kojima je broj noćenja u svim vrstama smještaja za period januar – jun ove godine manji za 272.000.