kupan javni dug Crne Gore na kraju septembra iznosio je 4,76 milijardi eura, odnosno 58,59 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), navodi se u kvartalnom izvještaju Ministarstva finansija o državnom i javnom dugu. To znači da je crnogorski javni dug na kraju septembra bio u granicama mastrihtskih kriterijuma, prema kojima javni dug ne smije da bude veći od 60 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP). – prenosi Pobjeda.
– Uzimajući u obzir depozite Ministarstva finansija (uključujući i 38.477 unci zlata) neto javni dug Crne Gore, na kraju septembra, iznosio je 4,17 milijardi eura, odnosno 51,4 odsto BDP-a – kaže se u izvještaju.
Mnoge članice Evropske unije su daleko zaduženije od Crne Gore. Prema podacima objavljenim tokom ove godine najzaduženija evropska država je Grčka, čiji je javni dug tokom ove godine premašivao 160 odsto BDP-a. Javni dug Italije je dostizao 137 odsto BDP-a, a Francuske 110 odsto, dok je tokom godine javni dug Španije dostizao 107 odsto BDP-a.
Navedeno je da je ukupan državni dug na kraju septembra, iznosio 4,7 milijardi eura, ili 57,91 odsto BDP-a. Uzimajući u obzir depozite, ukupan neto državni dug iznosio je 4,12 milijardi eura ili 50,73 odsto BDP-a.
Depoziti na kraju septembra iznosili su 583,55 miliona eura, uključujući 38.447 unci zlata (čija je vrijednost na dan 30. 9. 2025. godine iznosila 125,55 miliona eura) ili 7,18 odsto BDP-a.
– Ukupan spoljni dug Crne Gore, na kraju septembra, iznosio je 4,4 milijarde eura, odnosno 54,37 odsto BDP-a, što je za 41,36 miliona eura manje u odnosu na kraj juna. Smanjenje spoljnjeg duga, tokom trećeg kvartala 2025. godine rezultat je činjenice da tokom trećeg kvartala nije bilo novih kreditnih aranžmana – navodi se u izvještaju.
Istovremeno su, kako se dodaje, povučena sredstva iz ranije zaključenih kreditnih aranžmana za različite infrastrukturne i razvojne projekte u ukupnom iznosu od 18,75 miliona eura, dok je otplata spoljnjeg duga iznosila 60,08 miliona eura, što je rezultiralo smanjenjem spoljnjeg duga u trećem kvartalu 2025. godine.
– U strukturi spoljnjeg duga najveće učešće imaju obveznice emitovane na inostranom tržištu u prethodnom periodu – piše u izvještaju.
Ukupan unutrašnji dug Crne Gore, na kraju septembra, iznosio je 287,63 miliona eura, odnosno 3,54 odsto BDP-a, što je za 13,14 miliona eura manje u odnosu na kraj juna.
– Smanjenje unutrašnjeg duga, tokom trećeg kvartala 2025. godine, rezultat je redovne otplate duga i činjenice da u ovom periodu nije bilo zaduženja na domaćem tržištu. U strukturi unutrašnjeg duga najveće učešće imaju krediti kod poslovnih banaka – navodi se u izvještaju.
Ukupno zaduženje tokom trećeg kvartala iznosilo je 18,75 miliona eura, što se, kako se navodi, u cjelosti odnosi na povlačenja iz ranije zaključenih kreditnih aranžmana za realizaciju infrastrukturnih i razvojnih projekata.
–Tokom trećeg kvartala 2025. godine zaključeni su sljedeći kreditni aranžmani iz kojih nije bilo povlačenja sredstava: Ugovor o kreditu sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD) za potrebe finansiranja izgradnje druge dionice auto-puta Bar – Boljare (dionica Andrijevica – Mateševo), u iznosu od 200 miliona eura. Ugovor o kreditu sa Svjetskom bankom za projekt modernizacije finansijske infrastrukture Crne Gore i njeno usklađivanje sa SEPA standardima – Tips Clone Project u iznosu od osam miliona eura – precizira se u izvještaju.
Prema podacima dostavljenim od strane jedinica lokalne samouprave, dug lokalne samouprave na kraju septembra iznosio je 55,01 milion eura – dodaje se u izvještaju.
U strukturi državnog duga u pogledu učešća spoljnjeg i unutrašnjeg duga, spoljnji dug dominira sa učešćem od 93,9 odsto, dok se 6,1 odsto državnog duga odnosi na unutrašnji dug. U odnosu na kraj drugog kvartala ovaj parametar je na približno istom nivou.
– Na kraju septembra svega 0,3 odsto postojećeg državnog duga je izraženo u neeurskoj valuti, dok je 99,7 odsto državnog duga izraženo u eurima, što je približno podacima iz prethodnog kvartala. Povoljna valutna struktura državnog duga je rezultat realizovanih aranžmana unakrsnog valutnog svopa za kreditni aranžman sa kineskom Exim bankom za izgradnju dionice auto-puta Bar – Boljare, kao i za dolarsku obveznicu emitovanu 2024. godine – navedeno je u izvještaju.
U ukupnom državnom dugu preovladava zaduženje sa fiksnom kamatnom stopom sa učešćem od 85,8 odsto. Zaduženja sa varijabilnom kamatnom stopom uglavnom su vezana za EURIBOR i čine 14,2 odsto državnog duga.
U toku trećeg kvartala 2025. godine izvršena je otplata državnog duga po osnovu glavnice rezidentima i nerezidentima, u ukupnom iznosu od 68,1 milion eura.
– Od navedenog, izvršena otplata glavnice rezidentima iznosila je 8,02 miliona, dok je otplata glavnice nerezidentima iznosila 60,08 miliona eura – precizira se u izvještaju.
Dodaje se da je otplata kamata, rezidentima i nerezidentima, iznosila 30,91 milion eura.
– Od pomenutog iznosa, izvršena je otplata kamate rezidentima u iznosu od 1,45 miliona eura, koja se u najvećem dijelu odnosi na otplatu kamate za kredite kod domaćih banaka, dok je otplata kamate nerezidentima iznosila 29,46 miliona i u najvećem dijelu se odnosi na obaveze po osnovu kamata za projektne zajmove i komercijalna zaduženja – kaže se u izvještaju.
Stanje duga na kraju septembra, po osnovu državnih garancija izdatih domaćim i ino kreditorima iznosi 121,18 miliona eura, što predstavlja 1,5 odsto BDP-a.
– Stanje duga po osnovu garancija izdatih domaćim kreditorima na kraju trećeg kvartala 2025. godine iznosi 13,36 miliona eura ili 0,16 odsto BDP-a, dok stanje duga po osnovu garancija izdatih ino kreditorima iznosi 107,83 miliona eura ili 1,33 odsto BDP-a – piše u izvještaju.
Podsjećamo da se Vlada u posljednih nekoliko dana zadužila dodatnih 500 miliona eura, zaključujući kreditni aranžman sa nekoliko inostranih banaka od 450 miliona eura, dok je Ministarstvo finansija prošle sedmice završilo emisiju državnih obveznica u ukupnom iznosu od 50 miliona eura, namijenjenih građanima i preduzećima. Iz Ministarstva finansija su u subotu objasnili da postignuti rezultat emisije od 49,87 miliona eura.
